Skępe. Wczoraj w krużgankach Klasztoru Ojców Bernardynów odbyła się uroczystość wręczenia tablicy poświęconej konspiratorom ze Związku Walki Zbrojnej i AK. Upamiętnia ona kapitana Henryka Gruetzmachera, ps. "Michał", "Marta" oraz innych działaczy konspiracji antychitlerowskiej na Ziemi Dobrzyńskiej. Wcześniej wszyscy uczestniczyli we mszy św. przed cudownym obrazem Matki Bożej Skępskiej.

Uroczystość została zakończona sesjąpopularno - naukową, która poprowadzili przewodnicząca Rady Miasta i Gminy Skępe Anna Smużewska oraz przewodniczący Rady Powiatu w Lipnie Józef Predenkiewicz. Specjalnie na tę okazję montaż słowno - muzyczny przygotowała młodzież skępskiego Zespołu Szkół.

 Tablicę odsłoniła ppłk Maria Sobocińska, gość honorowy uroczystości. Do Skępego przyjechało kilkadziesiąt osób nie tylko z regionu, ale z kraju i zagranicy - przedstawiciele związków kombatanckich, instytucji i organizacji żołnierskich oraz samorządowych.

 Organizatorami zjazdu w Skępem był starosta lipnowski Krzysztof Baranowski oraz burmistrz Miasta i Gminy Skępe Andrzej Gatyński.

Henryk Stanisław Gruetzmacher

1. „Michał”, „Marta”, „Duży Michał”, przyhbr. Nazw. „peter Burow”, „Edward Frobe”, „Henryk Macjejewski”, „Henryk Wikiński”, „Burski”, „Tadeusz Kozłowski”, „Henryk Greatberger”.

(2.VII.1913-12.IX.1944)

Urodził się w Jarosławcu nad Wołgą. Rodzina Gruetzmacherów pochodzenia niemieckiego uległa spolonizowaniu i zamieszkała na Kujawach. Henryk w 1933 ukończył gimnazjum Polskiej Macierzy Szklonej w Gdańsku i rozpoczął studia wyższe na Wydziale Rolniczo-Leśnym Uniwersytetu Poznańskiego. Służbę wojskową odbył w latach 1933-34 w Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim i ukończył w stopniu kaprala podchorążego. Otrzymał w 1934 r. przydział do 15 Wielkopolskiego Pułku Artylerii, a następnie w 1938 r. do 3 baterii 17 pal w Gnieźnie, mianowany podporucznikiem rezerwy. W sierpniu 1939 zmobilizowany w stopniu porucznika dowodził podczas kampanii jesiennej baterią Artylerii konnej wchodzącej w skład Armii „Poznań”. Dotarł z jednostką do Brześcia pod Bugiem, gdzie został rozbrojony przez Armię Radziecką. Od 1940 r. związany z ZWZ. Na przełomie 1941/42 przeszedł do pracy podziemnej, przez pewien czas jako „Henryk Maciejewski” mieszkał we wsi Józefowo. Od marca 1942 r. pełnił funkcję szefa Wydziału V K ( łączności konspiracyjnej) Komendy Okręgu Pomorskiego ZWZ-AK. Rejon jego działalności obejmował teren Toruń-Bydgoszcz-Gdynia. W 1942 r. objął funkcje komendanta Podokręgu Północnego. Odbudował strukturę organizacyjną w tym sieć wywiadu łączności z zagranicą w ramach komórki „Viking”. Usprawnił łączność z partyzantką i ośrodkami miejskimi, oraz siatką wywiadowczą. Zbierał informację o charakterze wojskowym, wiadomości o obozach koncentracyjnych, współdziałał z akcją „N” prowadzoną m.in. na Kujawach. Prowadził rozmowy scaleniowe z organizacjami konspiracyjnymi. Brał udział w odprawach Komendy Okręgu odbywających się w sierpniu 1944 r. Przypadki dekonspiracji kolegów działaczy AK sprawiły, że zaczęto zastanawiać się nad ewentualnym jego przerzuceniem do Generalnego Gubernatorstwa, do przerzucenia jednak nie doszło, ponieważ zginął 12 września 1944 r. w potyczce z patrolem żandarmerii w Lubówcu gmina Skępe w powiecie lipnowskim.